+ Zornoloji: Bölüm I veyahut John Zorn/Masada

  Bu makale, bir yazım silsilesinde ki belirli kronolojik olayları; özelinde Masada songbooks ve genelinde John Zorn'u sentezleyip, müzikal dehaların istisnasız karmaşasının vücut bulmuş hali olan Zorn ve Külliyatını anlama ve anlamlandırma çabalarının ilk aşamasıdır.

  Herşeyin bir başlangıcı olduğu şiarına istinaden diyebileceğim şudur ki; tüm bunlarında bir başlangıçı vardı -yoktan var olanın o dayanılmaz gerçekliği. Vaktiyle oynat tuşunun ardı sıra yayılan seslerin 17W'lık ses düzeneğinden bünyelerimize yapmış olduğu sarsıcı bir dinleti halidir bu an. Yaklaşık dokuz ay önce Jazz in Mariac'da ki Zorn ve saz arkadaşlarıyla tanışma demi, bir kaç sindirim aşamasından sonra bizleri Zorn'un tartışmasız en büyük, en mühim ve en yaratıcı projesi Masada ile tanıştırdı. Ve sırf 'nedir abi bu Masada?' sorusu, Türkçe yayınlar arasında Zorn Külliyatı ve Masada hakkında bilgi eksikliğini suratımıza çarpıp "o zaman bu dehayı ben türkçeleştirecem" mevzusuna dönüştürdü. Aynı zamanda bir çok yapısal farklılıklarına rağmen aslında hep aynı noktayı işaret eden Masada projesi öncelikle Zorn'u tanıyıp, anlamayı esas kıldı ve böylece bu araştırma dosyası ortaya çıktı.

• Zornoloji:
  
                      Zornoloji veya John Zorn bilimi, John Zorn'u inceleyen bilim dalıdır.
                                              Zornoloji ile ilgilenen bilim insanına Zornolog denir.

  Herhangi bir alanda, bir kişiye deha demenin kriterleri bir çok farklılık gösterebilir. Buradaki deha mevzu, kozmosvari duruşuyla caz müziğinin, içinde başka bir derya denizi barındırma halidir. Bu koca caz dünyasında Zorn; Coleman'lar, Sun Ra'lar, Don Cherry'lerden teslim aldığı free caz bayrağını, bu alanın mühim bir kilometre taşı olarak taşımıştır. Yapmış olduğu icralar, besteler ile yaklaşık 400 albümde imzası bulunan Zorn, free cazın günümüzde yaşayan en büyük temsilcidir. [1]

  Kendi müzikal yolculuğuna ilk adımını attığı New York'un downtown müzik sahnesinde (bkz: Wiki) kendine has stili ile alkışları üstüne toplamıştır. Bu tarihten itibaren caz müziğinde bir çok kitaba, belgesele ve nice araştırmalara ana öğe olarak katılacaktır.[2] Bir kimlik yaratımı ruhaniyetiyle; caz müziği ve yahudilik gibi terimlerin bir çok akademik makalenin yazılmasına sebep olacak, cazın doğaç ve özgürlük karakterinin kökensel irdelenişi ve tarihin müzik eliyle yeniden yaratılışına tanıklık edeceğimiz Masada projesi ile müziğin bir ruha ve ruhun tüm çatışmalarıyla geçmiş-an-gelecek düzleminde var olmaya ihtiyaç duyduğuna şahit olacağız.

  Ve bugün müzikal alanda 40'lı yaşlarına varan Zorn'un altmışıncı doğum günü münasebetiyle Zorn@60 isimli bir takım kutlama etkinliklerini inceleyeceğiz. (bkz: Zorn@60)

  Yaklaşık bir haftadır giriş noktam olan Masada projesini ve hepsinin temeli John Zorn'u araştırırken; her biri birbirinden bağımsız ama sürekli birbirini besleyen konuları, projeleri, albümleri ve Zorn'un hayat hikayesinden parçaları bir araya getirmek üzere 'Zornoloji' isimli bir araştırma köşesi oluşturmaya ihtiyaç duydum.

Buyrun, şimdi müzik zamanı!


+ Dipnot:
[1]: Discogs.Com, John Zorn Discography, 22 Ocak, 2014
[2]: Allmusic,com, John Zorn Biograpy, 25 Ocak, 2014